ملانین رنگدانه‌ایست که به پوست، رنگ طبیعی میبخشد. پیسی به علت از بین رفتن رنگدانه های پوست و یاتخریب سلول‌های تولید کننده ملانین که ملانوسیت نامیده میشوند به وجود می‌آید.
علت اصلی تخریب این سلول‌ها هنوز مشخص نیست.
اما پزشکان چندین نظریه متفاوت مطرح کرده‌اند. یک تئوری این است که بدن افراد آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کنند که ملانوسیت‌های بدن خودشان را تخریب می‌کند. تئوری دیگر این است که ملانوسیتها خود به خود تخریب میشوند. ودرنهایت بعضی افراد گزارش کرده‌اند که یک رخداد منفرد از قبیل آفتاب سوختگی یا فشار روحی وروانی باعث ایجادپیسی درآنها شده‌است که مورد اخیر از نظر علمی ثابت نشده‌است .
اگرچه پیسی برای همه رنگ پوستی میتواند اتفاق بیفتد ولی در پوست‌های تیره مشهودتر است.
۱
فاکتورهای خطر پیسی
پیسی دو درصد جمعیت انسان‌ها را تحت تأثیر قرار میدهد. در اکثر موارد، افراد در سال‌های اولیه زندگی و بین ده تا چهل سالگی به این حالت دچار میشوند. در واقع نود و پنج درصد کسانی که تحت تأثیر این اختلال هستند تا قبل از سن چهل سالگی به این حالت دچار خواهند شد. احتمال پیسی در زنان و مردان برابر است.
فاکتورهای دیگری که شانس ابتلا به پیسی را بالا میبرند، مبتلا شدن به سایر بیماری‌های خود ایمنی مثل بیماری خود ایمنی تیروئید،آلوپسی آره آتا،نارسایی غده فوق کلیه یا بعضی کمخونی ها است.
پیسی میتواندیک بیماری ارثی باشد.ودرکسانی که سابقه خانوداگی لک و پیس یا سفید شدن زود رس مو دارند بییشتر در خطر ابتلا به این بیماری هستند.
علائم پیسی
علامت پیسی از بین رفتن رنگدانه های پوست در قسمت‌های مختلف بدن است. پس از ظهور اولین لکه‌های سفید ممکن است تا مدتی هیچگونه گسترش یا تغییری رخ ندهد. بعد از گذشت این دوره ثبات، لکه‌های بیشتری قابل مشاهده خواهند بود. پیسی اغلب قسمت‌هایی از پوست را که بیشتر در معرض نور آفتاب هستند و یا خمیدگی های بدن مثل زیر بغل،کشاله ران ونواحی تناسلی، محل زخم‌های قدیمی، اطراف خا‌ل‌ها و همچنین حتی درنواحی مثل دهان ،روی پلکها یا دور دهان میتواند دیده شود. علاوه بر لکه‌های سفید روی پوست، ممکن است دراین افرادسفید شدن زودرس موهای سر، ابروها و ریش را داشته باشند.
لکه‌های سفیدی که رنگدانه خود را از دست داده‌اند، به ندرت به حالت اولیه بازمیگردند. در برخی افراداین لکها گسترش پیدا نمیکنند ولی این اختلال معمولاپیشرونده است و به مرور زمان به دیگر نواحی بدن گسترش می‌یابند .
در بعضی افراد پیسی به آهستگی طی چند سال گسترش می‌یابد و در برخی دیگر انتشار سریعاً رخ میدهد . برخی افراد گزارش کرده‌اند که به‌دنبال دوره‌هایی از استرس فیزیکی یا روحی، به تعداد لکه‌های فاقد رنگدانه اضافه شده‌است.
تشخیص و درمان پیسی
پزشک با معاینه فرد میتواند این بیماری را تشخیص دهد. هیچ راهی برای پیشگیری یا درمان پیسی وجود ندارد.
هدف اصلی در درمان‌های رایج ویتیلیگو، بهبود وضعیت ظاهری پوست است و روند درمان نیاز به زمان طولانی دارد که معمولا ۶ تا ۱۸ ماه به طول می انجامد، انتخاب نوع درمان به تعداد، محل و گستردگی ضایعات بستگی دارد.
استروئید موضعی میتواند در برگرداندن رنگ پوست به لکه‌های سفید کمک کند، به خصوص اگر این درمان در مراحل اولیه بیماری شروع شود. درمان باید حداقل تا ۳ ماه ادامه یابد تا بهبود قابل ملاحظه ایجاد شود.
استفاده از نور درمانی (فتوتراپی)روش دیگری جهت بازگرداندن رنگدانه های پوستی ست ولی این روش میتواند عوارضی را برای شخص به همراه داشته باشد (بخصوص برروی پوست نواحی سالم).
یک روش دیگر در موارد مقاوم به درمان عبارت است از بی‌رنگ کردن باقیمانده پوست بدن تا با لکه‌های سفید همرنگ شود. این روش درمانی برای بیمارانی که حداقل ۵۰% پوست آنها گرفتار است، توصیه می‌شود. به علاوه روش‌های دیگری هم به صورت موقت می‌توانند در این بیماران مؤثر باشند مانند استفاده از پوشاننده‌های پوست با مواد آرایشی یا خالکوبی کردن منطقه درگیر تا همرنگ پوست شود.
درایران حدود ۶۰۰ هزار نفر به این بیماری مبتلا هستند که ۲۰۰ هزار نفر از آنان متاسفانه به هیچ دارویی پاسخ مناسب نمی دهند.
اما روش جدیدی توسط پژوهشگران ایرانی ابداع گردیده که همه ی بیماران به طور صد در صد معالجه خواهند شد.
این روش برای اولین بار در دنیا در ایران، توسط پژهشکده ی رویان ارائه شده است.
دراین روش محققان ایرانی با جداسازی سلول های ملانوسیت از نواحی سالم پوست و تفکیک آنها در آمایشگاه، آن ها را به محل های فاقد رنگدانه تزریق می کنند. که پس از ۲-۳ هفته، رنگدانه سازی در پوست شروع می شود.
این در حالی ست که در روش های خارجی برای درمان این بیماری، تزریق از طریق تاول ایجاد شده و ایجاد خراش روی نقاط فاقد رنگدانه و استفاده از اشعه ی ماورای بنفش است که ممکن است منجر به سرطان شود.
امااین روش ابداعی ایرانی کاملا بی خطر بوده و رد پیوند آن منتفی است.
